Η μεσογειακή διατροφή, γνωστή σε όλους για τα ποικίλα οφέλη της, έχει μια πολυσυζητημένη πλευρά: το κρασί. Το κρασί συνοδεύει τα περισσότερα γεύματα των μεσογειακών λαών, ενώ σπάνια λείπει από τραπέζι γιορτής και συνεστίασης. Ο ρόλος του στην υγεία και ειδικότερα στα καρδιαγγειακά νοσήματα διχάζει τους επιστήμονες· ωστόσο, το μόνο σίγουρο είναι πως τους κινεί ιδιαίτερα το ενδιαφέρον καθώς όλα ξεκίνησαν κάποια χρόνια πριν, με το «Γαλλικό Παράδοξο».

Τι «παράδοξο» κάνουν οι Γάλλοι;

Ο Serge Renaud το 1991 παρατήρησε ότι οι Γάλλοι, αν και καταναλώνουν 2 με 3 φορές περισσότερο κορεσμένο λίπος και επίσης έχουν υψηλότερα επίπεδα χοληστερόλης και αρτηριακής πίεσης, εμφανίζουν κατά 2,5 φορές μικρότερο κίνδυνο θανάτου από στεφανιαία νόσο (το παράδοξο).

Ετσι, ισχυριζόμενος σε αμερικανική εκπομπή πως το κρασί είναι η βασική διαφορά στη διατροφή τους έναντι των υπόλοιπων λαών της Κεντρικής Ευρώπης και πως είναι αυτό που τους «σώζει», ταρακούνησε αρκετά τους Αμερικανούς που θεωρούσαν το αλκοόλ απαγορευτικό και προτιμούσαν να καταναλώνουν αναψυκτικά μαζί με το φαγητό τους!

Απέδειξε πως η κατανάλωση αλκοόλ μειώνει σημαντικά τις καρδιακές προσβολές και τα θανατηφόρα περιστατικά από αυτές και έφερε το κρασί στην πρώτη θέση των πιο ευεργετικών ποτών για την υγειά του ανθρώπου.

Τι κάνει το κρασί μοναδικό;

Το κρασί, ωστόσο, εκτός από το αλκοόλ που περιέχει, είναι γνωστό για τα φαινολικά συστατικά του, τα οποία είναι αυτά που το ξεχωρίζουν από τα υπόλοιπα αλκοολούχα ποτά.

Οι φαινολικές αυτές ενώσεις, που λανθασμένα αποκαλούνται φαινόλες, είναι γνωστές για τις αντιοξειδωτικές ικανότητές τους.

Στις μέρες μας, όμως, έχει αποδειχθεί και η αντιφλεγμονώδης δράση τους καθώς και η ευεργετική επίδρασή τους ενάντια στην άναρχη θρόμβωση του αίματος, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο για κάποιο καρδιακό ή εγκεφαλικό επεισόδιο.

Τα φαινολικά συστατικά χωρίζονται σε φλαβονοειδή και μη φλαβονοειδή και φαίνεται να έχουν την ικανότητα να αναστέλλουν τη φλεγμονή και το οξειδωτικό στρες.

Να προτιμήσω το κόκκινο ή το λευκό κρασί;

Συγκρίνοντας το κόκκινο με το λευκό κρασί, η επιστημονική κοινότητα έχει καταλήξει πως το κόκκινο υπερτερεί στα καρδιοπροστατευτικά οφέλη, χωρίς βέβαια αυτό να σημαίνει πως το λευκό δεν είναι ευεργετικό.

Η πιο ισχυρή πολυφαινόλη που περιέχει το κρασί είναι η ρεσβερατρόλη, η οποία βρίσκεται στα στέμφυλα, γι’ αυτό και απαντά στο κόκκινο κρασί (που ωριμάζει για κάποιο διάστημα με τα στέμφυλα) παρά στο λευκό (όπου τα στέμφυλα αφαιρούνται αμέσως από το βαρέλι).

Επιπλέον, η έρευνα στρέφεται στις προκυανιδίνες, οι οποίες είναι φλαβονοειδή, στις κατεχίνες και σε άλλες ουσίες του κόκκινου κρασιού.

Η προστατευτική δράση του οφείλεται σε καθεμία από τις παραπάνω ουσίες χωριστά, αλλά και στον συνδυασμό τους.

Πόσο κρασί πρέπει να πίνω;

Γνωρίζοντας, βέβαια, πως η δόση κάνει το δηλητήριο και επαναφέροντας τη γνωστή ελληνική ρήση «μέτρον άριστον», οφείλουμε να τονίσουμε πως η μέτρια κατανάλωση αυτών φέρει τα θετικά αποτελέσματα.

Μελέτες έχουν δείξει πως η υπερβολική κατανάλωση κρασιού (>4-5 ποτήρια την ημέρα) και η επεισοδιακή κατανάλωσή του (>6-7 ποτήρια σε διάστημα 3-4 ωρών) φέρνουν τα ακριβώς αντίθετα αποτελέσματα και αυξάνουν τον κίνδυνο εμφράγματος εντός του επόμενου 24ώρου αλλά και μακροχρόνια.

Ο Εθνικός Διατροφικός Οδηγός του 2018 συστήνει 250-300 ml κρασί/ημέρα για τους άνδρες και 160-250 ml κρασί/ημέρα για τις γυναίκες για να εκλάβει κάποιος τα ποικίλα οφέλη που μπορεί να προσφέρει το κόκκινο κρασί στην υγεία του.

Φυσικά, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο καλύτερος τρόπος να πιούμε ένα καλό κρασί είναι με καλή παρέα!